Εκδικητική πορνογραφία και παραβιάσεις ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την καθημερινή χρήση του διαδικτύου και των εφαρμογών του από όλους μας, παρατηρείται μία κατακόρυφη αύξηση των παραβιάσεων προσωπικών δεδομένων. Μία πολύ σοβαρή μορφή τέτοιων παραβιάσεων αφορά εικόνες ή βίντεο που αποτυπώνουν προσωπικές στιγμές, οι οποίες ανάγονται στη γενετήσια σφαίρα κάποιου, όπως βίντεο ερωτικού περιεχομένου ή γυμνές φωτογραφίες.

Είναι πραγματικά μεγάλο το ποσοστό των χρηστών τεχνολογίας, ακόμη και των ανηλίκων, που ανταλλάσσουν δικές τους προσωπικές φωτογραφίες ή βίντεο με άτομα που διατηρούν προσωπική σχέση, είτε μέσω κινητού τηλεφώνου ή μέσω εφαρμογών διαδικτύου. Δυστυχώς όμως οι δυναμικές των σχέσεων αλλάζουν, η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός μεταξύ των μερών διαταράσσεται και αντί ο κάτοχος του υλικού να προβεί στη μόνη ενδεδειγμένη ενέργεια της διαγραφής και μη κοινοποίησης του υλικού, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Στη χώρα μας, τα ζητήματα που ανάγονται στη γενετήσια σφαίρα εξακολουθούν να είναι ταμπού και συχνά για αυτά δεν υπάρχει ουσιαστική ενημέρωση με ανάλυση των κινδύνων που ελλοχεύουν, είτε από το σχολείο ή από την οικογένεια.

Η κοινοποίηση σχετικού υλικού που αποτυπώνει τη γενετήσια ζωή άλλου, αποτελεί σοβαρό ποινικό αδίκημα, διότι προσβάλλει τον πιο στενό πυρήνα της ιδιωτικής ζωής ενός ανθρώπου, τη γενετήσια ζωή του. Η ηθική βλάβη που προκαλούν τέτοιες ενέργειες είναι πραγματικά ανυπολόγιστη για το θύμα, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα θύματα αδυνατούν να επικοινωνήσουν τέτοιες συμπεριφορές στις αρχές ή στο περιβάλλον τους, λόγω της ενοχής και της ντροπής που αισθάνονται, με αποτέλεσμα να μην καταφέρνουν να διαχειριστούν την πραγματικότητα και να οδηγούνται ακόμη και σε απονενοημένες ενέργειες.

Στην πραγματικότητα ,όμως, η γενετήσια ζωή είναι απλώς ένα μέρος της ανθρώπινης ζωής και είναι πολύ πιθανό ένας καθημερινός χρήστης τεχνολογίας να την αξιοποιήσει και στο τμήμα έκφρασης της γενετήσιας ζωής του. Ιδίως όταν αυτός δεν έχει εκπαιδευθεί για τους σχετικούς κινδύνους και θεωρεί καλόπιστα ότι υπάρχει εμπιστοσύνη με τον άνθρωπο στον οποίο κοινοποιεί το σχετικό υλικό.

Πριν από το άρθρο 38 του Ν. 4947/2022, δεν υπήρχε ποινική διάταξη για το αδίκημα της εκδικητικής πορνογραφίας. Μάλιστα, οι σχετικές συμπεριφορές αντιμετωπίζονταν ανεπαρκώς, είτε ως παραβίαση προσωπικών δεδομένων του άρθρου 38 του Ν. 4624/2019 είτε εάν ενέπιπταν στην παρ. 2 του άρθρου 370 Α ΠΚ ως αποτύπωση μη δημόσιας πράξης άλλου. Η νομοθεσία, ανταποκρινόμενη στις επιταγές της εποχής, αντιμετωπίζει ειδικότερα τη σχετική συμπεριφορά με τη διάταξη του άρθρου 346 ΠΚ που ορίζει το αδίκημα της εκδικητικής πορνογραφίας, χωρίς να αποκλείεται να εμπίπτει η ενέργεια ενός δράστη και στις προαναφερθείσες δύο παλαιότερες διατάξεις.

Ως εκδικητική πορνογραφία νοείται η κοινοποίηση σε κάποιο τρίτο πρόσωπο ή η ανάρτηση σε κοινή θέα, μιας πραγματικής ή αλλοιωμένης ή σχεδιασμένης εικόνας ή κάθε είδους οπτικό ή οπτικοακουστικό υλικό στο οποίο αποτυπώνεται μια μη δημόσια πράξη που αφορά τη γενετήσια ζωή κάποιου. Η προβλεπόμενη ποινή για το βασικό αδίκημα είναι φυλάκιση τουλάχιστον 3 ετών και χρηματική ποινή. Με την ίδια διάταξη, τιμωρείται επίσης αυστηρά και η «εκβιαστική» συμπεριφορά του κατόχου τέτοιου υλικού, ο οποίος απειλεί ότι θα τελέσει την προαναφερθείσα κοινοποίηση, αλλά και όταν μέσω των σχετικών απειλών του εξαναγκάζει άλλον σε πράξη ή παράλειψη.

Περαιτέρω, ρυθμίζονται επιβαρυντικές περιστάσεις, όπου η ανωτέρω κοινοποίηση μη δημοσίας πράξης άλλου που αφορά τη γενετήσια ζωή του, θεωρείται κακούργημα και τιμωρείται με κάθειρξη και χρηματική ποινή, αν τελείται:
α) με ανάρτηση στο διαδίκτυο ή σε μέσο κοινωνική δικτύωσης με αόριστο αριθμό αποδεκτών,
β) από ενήλικο και αφορά σε ανήλικο,
γ) σε βάρος νυν, ή πρώην συζύγου ή συντρόφου του υπαιτίου ή σε βάρος προσώπου που συνοικεί με αυτόν ή έχει σχέση εργασίας ή υπηρεσίας ή βρίσκεται υπό την επιμέλεια ή την προστασία του ή δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του,
δ) με σκοπό να προσπορίσει ο υπαίτιος στον εαυτό του ή σε άλλον περιουσιακό όφελος.
Τέλος αντιμετωπίζεται ακόμα αυστηρότερα σε επίπεδο πλαισίου ποινής, εάν κάποιο από τα προαναφερθέντα αδικήματα, οδηγήσει το θύμα σε απόπειρα αυτοκτονίας ή στο θάνατο.

Καταληκτικά, πλέον στη χώρα μας υπάρχει ένα πολύ αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο για την τιμώρηση σχετικών συμπεριφορών, το οποίο είναι αναλογικό της βλάβης που προκαλείται σε κάθε περίπτωση. Το θύμα μίας τέτοιας συμπεριφοράς πρέπει να απευθυνθεί άμεσα σε εξειδικευμένο δικηγόρο, ο οποίος μέσα από δικαστικές ενέργειες μπορεί να πετύχει τη δίωξη και τιμωρία του δράστη, τη διακοπή περαιτέρω προσβολής του θύματος καθώς και την αποκατάσταση της βλάβης που έχει υποστεί διεκδικώντας αντίστοιχη χρηματική ικανοποίηση.

Δικηγόροι Θεσσαλονίκη