Ποινικός Κώδικας Νέες αλλαγές

Νέες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα προορίζονται να λάβουν χώρα, μετά την ψήφιση του αντίστοιχου νόμου εντός του Σεπτεμβρίου. Οι αλλαγές θα ισχύσουν από την επομένη της ψηφοφορίας στη Βουλή, εννοείται καλύπτοντας μόνο τις μελλοντικές αξιόποινες πράξεις, καθώς όλες οι υποθέσεις που σχετίζονται με τετελεσμένα ήδη αδικήματα εκδικάζονται, μέχρι την τελεσιδικία τους, βάσει του ισχύοντος σήμερα νομικού καθεστώτος.

Με το νέο νομοσχέδιο, όπως όλα δείχνουν, θα δοθεί προτεραιότητα στην αυστηροποίηση των ποινών, σε αντίθεση με το παρόν καθεστώς που προσανατολίζεται στην πρόληψη και σε πιο προοδευτικές σωφρονιστικές πολιτικές.

Συγκεκριμένα, όπως έχει ήδη παρουσιάσει ο Υπουργός Δικαιοσύνης σε συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 26.7.2021, ο νέος νόμος θα καταργήσει την εναλλακτική πρόβλεψη ισόβιας με την πρόσκαιρη κάθειρξη στα αδικήματα της ανθρωποκτονίας, της εσχάτης προδοσίας, του ομαδικού βιασμού, του βιασμού σε βάρος ανηλίκου και της θανατηφόρας ληστείας. Επιδιώκεται, έτσι, να καταργηθεί μία βασική τομή του σημερινού καθεστώτος, ενώ το δικαστήριο δε θα έχει πλέον τη δυνατότητα να λαμβάνει υπόψιν τα ιδιαίτερα πραγματικά περιστατικά της εκάστοτε υπόθεσης, συνεπώς δε θα μπορεί να προσαρμόσει ανάλογα την ποινή, αφού η μόνη προβλεπόμενη είναι αυτή της ισόβιας κάθειρξης.

Επίσης, προβλέπεται η αύξηση του χρόνου παραμονής στη φυλακή, των καταδικασθέντων για τα αδικήματα περί ναρκωτικών, της ληστείας, ανθρωποκτονίας, και κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Ειδικότερα, σχεδιάζεται η απαγόρευση αποφυλάκισης υπό όρους με «βραχιολάκι» στα αδικήματα αυτά. Ακόμα, για την υφ’ όρο απόλυσή τους, οι καταδικασθέντες θα πρέπει να έχουν εκτίσει τα 4/5 της ποινής τους, σε περίπτωση που τέλεσαντα παρακάτω αδικήματα: σχετικά με ναρκωτικά (διακεκριμένη μορφή), ληστεία, εκβίαση, πράξεις κατά της γενετήσιας ελευθερίας, ανθρωποκτονία, εγκληματική οργάνωση, τρομοκρατικές πράξεις και εσχάτη προδοσία. Θα οριστεί, επίσης, ως κατώτατο όριο του χρόνου παραμονής των καταδικασθέντων σε ισόβια κάθειρξη στη φυλακή, τα 18 έτη πραγματικής έκτισης, σε αντίθεση με τα 16 που ισχύουν σήμερα.

Επιπλέον, θα επαναφερθεί η παλαιότερη διάταξη του άρθρου 310 παρ. 1 ΠΚ σχετικά με τη βαριά σωματική βλάβη, ενώ θα αυστηροποιηθεί η διάταξη για τη σωματική βλάβη από αμέλεια (άρθρο 314 παρ. 1 ΠΚ), και θα ορισθεί ότι η τέλεση σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας αποτελεί επιβαρυντική περίσταση. Σχεδιάζεται η επαναφορά της διάταξης του άρθρου 43 ΠΚ, σχετικά με την απρόσφορη απόπειρα, η οποία έχει καταργηθεί με τον ισχύοντα σήμερα νόμο.

Προβλέπεται, επίσης, αναδιαμόρφωση του πλαισίου σχετικά με την παροχή κοινωφελούς εργασίας σε περίπτωση μη παροχής ή πλημμελούς παροχής από τον καταδικασθέντα. Σχετικά με τις αυτοδίκαιες αναστολές, επαναφέρεται η προϋπόθεση της μη προηγούμενης καταδίκης σε ποινή πάνω από 3 έτη για την αυτοδίκαιη αναστολή της ποινής.

Θα αυστηροποιηθεί επίσης, το ισχύον καθεστώς (ποινές – παραγραφές - άσκηση ποινικής δίωξης), σχετικά με τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, ειδικά όταν αυτά στρέφονται σε βάρος ανηλίκου. Μόνο ως κακούργημα θα τιμωρείται, στη βασική του μορφή, το αδίκημα της τέλεσης γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους ή ενώπιόν τους (άρθρο 339 ΠΚ).Η αιμομιξία (άρθρο 345 ΠΚ) θα αποκτήσει και πάλι κακουργηματική μορφή.

Τέλος, σχεδιάζεται διεύρυνση αξιοποίνου σε παραβάσεις σχετικές με υιοθεσία (άρθρο 360Α ΠΚ), ενώ επίσης αυστηροποιούνται οι ποινές στα αδικήματα της κλοπής, υπεξαίρεσης αλλά και οι διατάξεις για τα κοινώς επικίνδυνα εγκλήματα (όπως ο εμπρησμός, ο εμπρησμός δασών, η πλημμύρα κ.α.).

Διαφαίνεται, συνεπώς, ότι πέρα από την αυστηροποίηση κάποιων διατάξεων, η οποία ήταν αναμενόμενη (όπως αυτή του άρθρου 264 ΠΚ, σχετικά με τον εμπρησμό) η διεύρυνση αξιόποινων συμπεριφορών, του καθεστώτος ποινών και η επαναφορά παλαιότερων διατάξεων, προσανατολίζονται σε περισσότερο συντηρητικά νομοθετικά καθεστώτα. Προτεραιότητα αποτελεί πλέον η δημιουργία ενός πιο παρωχημένου, αυταρχικού καθεστώτος, όχι η σωφρονιστική πολιτική.

Το παρόν θα ανανεωθεί με τις νέες μεταβολές του Ποινικού Κώδικα, όταν αυτές τεθούν σε ισχύ, μετά την ψήφιση του επερχόμενου νομοσχεδίου.

Ποινικολόγος Θεσαλονίκης